घरि दायाँ कोल्टे फेर्छ घरि बायाँ कोल्टे फेर्छ । एकैछिनमा लामो सास फेर्छ । अनि नाडीको घडीमा यस्सो आँखा दगुराउँछ ।
‘उफ्, कति लामो रात पनि’ मनमनै सुस्केरा हाल्छ ।
फेरि स्मृतिमा उही कुरा दोहोरिन्छ ।
‘छैन मसँग पैसासैसा’ उसका बाबुको स्वर सधैंभन्दा ठूलो थियो ।
‘अर्को हप्तासम्म पैसा नतिरे जरिवाना लाग्छ रे । अझै पनि नतिरे जाँचै दिन पाइन्न रे बा’ दबेको रुन्चे स्वर बहिनी शोभाको थियो ।
‘पर्दैन जाँच दिन, पर्दैन पढ्न । डेरालाई पैसा, खान-लाउन पैसा, पढ्न पैसा । पैसा, पैसा । भन्नासाथ कहाँबाट आउँछ पैसा?’
क्याम्पसबाट फर्कंदा भ-याङमा आइपुग्दा सुनेका यी कुरा नविनका कानमा ठोक्किरहन्छ र उसलाई रातभर निद्रा पर्दैन ।
‘अब त उज्यालो भयो होला’ नविन जुरुक्क उठ्छ । सँगै सुतिरहेको भाइ सुवासको कपाल मुसार्छ । खाटबाट ओर्लन्छ । अर्को खाटमा सुतिरहेकी बहिनीतिर पुलुक्क हेर्छ र सरासर बार्दलितिर जान्छ । उसले आफ्ना आँखा बाहिर डुलाउँछ । मान्छे चिन्न सकिने उज्यालो अझै भएको हुँदैन । हातमा अलिकति पानी लिन्छ र आँखा भिजाउँछ । अनि पूर्वतिर हेरेर एकोहोरो टोल्हाउन थाल्छ ।
अल्छि मानेझैं गरी बिस्तारै सूर्य झुल्किन्छ । मन बहलाउन नविन बाहिर निस्कन्छ । नजिकैको पत्रिका पसलमा यस्सो मुन्टो घुमाउँछ । अकस्मात उसका आँखा एउटा पत्रिकामा गएर रोकिन्छ ।
‘आवश्यकता’ लेखिएको एउटा विज्ञापन देखेपछि हत्तपत्त पत्रिका थुत्छ र ध्यान दिएर हेर्न थाल्छ । हेर्दाहेर्दै उसका आँखामा चमक आउँछ । पसलमा एक टुक्रा कागज मागेर केही टिप्छ र पत्रिका त्यहीँ छोडेर फेरि घरभित्रै पस्छ । कोठामा जान्छ केही कागजपत्र बटुल्छ, फाइलमा बाँध्छ र फाइल बोकेर खानै नखाइ कसैलाई थाहा नदिइकन ऊ बाहिर निस्कन्छ ।
ठुलो जोशका साथ नविन एउटा अफिसमा पुग्छ । केहीबेर कुराकानी हुन्छ ।
‘ठीक छ, आफ्नो बायोडाटा र सर्टिफिकेटहरु छोडेर जानुस् । अन्तर्वार्ताको लागि भोलि आउनुस्’ यति सुनिसकेपछि आफ्ना कागजपत्रहरु छोडेर नविन फर्कन्छ ।
भोलिपल्ट पनि नविन सबेरै उठ्छ । फाइल बोक्छ र अन्तर्वार्ता दिन हिँड्छ । अन्तर्वार्ताको नतिजामा नाम निक्ले बोलाइने आश्वासन पाएर नविन फर्कन्छ । केही दिनपछि नविन आफैं अफिसमा पुग्छ तर आफ्नो नाम ननिस्केको थाहा पाएर ऊ दुःखी हुन्छ ।
फेरि ऊ पत्रिका पल्टाउँछ । अर्को कम्पनीमा जान्छ । अन्तर्वार्ता दिन्छ । नाम निस्कनेको सूचीमा आफ्नो नाम खोज्छ, पाउँदैन र निराश हुन्छ ।
यसरी पत्रिका हेर्दै निवेदन दिने र अन्तर्वार्ता दिने क्रम चलिरहन्छ । तर उसको नाम कतै ननिस्केपछि ऊ थकित हुन्छ ।
‘सब वाहियात हुन्’ नविन हातमा बोकेको पत्रिको टुक्रा च्यातचुत पारेर फाल्छ ‘सबका सब झुट् हुन् ।’
अहिले नविन आफ्नै क्याम्पसनेर पुगेको छ । बेलुकीको पढाइ सुरु हुने बेला भैसकेको छ । धेरै दिनपछि ऊ आज क्याम्पस पस्छ ।
‘क्या हो नविन, यतिका दिन कता गायब ?’ क्याम्पस पस्नेबित्तिकै केही साथी नविनलाई घेर्छन् र प्रश्न गर्छन् ।
‘त्यसै, आफ्नै काममा’ कुरा टाल्न खोज्दै नविन बोल्छ र सरासर कक्षाकोठामा पस्छ ।
कक्षामा पढाइ भइरहेको छ । नविनको मन भने कक्षामा हुँदैन । पढाइ हुँदाहुँदै ऊ उठेर हिँड्छ ।
नविन कोठामा फर्कन्छ । बाबु कामबाट अझै फर्केका हुन्नन् । आमा बाबुलाई नै पर्खेर
टोल्हाइरहेकी छिन् । भाइ र बहिनी पढ्नमा व्यस्त छन् । नविन एउटा कुनामा जान्छ र टुक्रुक्क परेर बस्छ ।
त्यत्तिकैमा कोठामा बाबुको प्रवेश हुन्छ । कामको बोझले होला, थकाइ र भोक एकसाथ देखिन्छन् उनको अनुहारमा । नविनले खल्लो महसुस गर्छ ।
आउनेबित्तिकै बाबुका आँखा नविनमा पर्छन् । ‘धेरै दिनदेखि नकाटेको दाह्रीजुंगा, जिङ्ग्रिङ परेका कपाल, भित्र गड्का आँखा’ नविन धेरै दिनपछि बिमारबाट उठेको बिरामीझैं देखिएको हुन्छ ।
‘नविन, के भयो तँलाई ?’ बाबु नविनतिर हेरेर सोध्छन् । नविन बोल्दैन ।
‘म सोध्दैछु, के भयो तँलाई ?’ बाबुको थकाइ एकाएक रिसमा फेरिन्छ ‘बिहान खानै नखाई निस्कन्छस् रे । दिनभर बाहिरै हुन्छस् रे । के हो तेरो चाला ?’
‘बुबा’ मसिनो तर धोद्रो स्वरमा नविन बोल्छ ‘एक न एक दिन त मैले पनि काम पाउँछु होला नि । त्यसपछि तपाईंले यस्तरी दुःख गर्नुपर्दैन ।’
परिवारमा एकछिन सन्नाटा छाउँछ । केहीबेर बाबु पनि चूप लाग्छन् । अनि नरम भएर बोल्छन् ‘किन यस्तो चिन्ता लिएको तैंले ? म ज्यूँदो छन्जेल तिमीहरुले भोकै सुत्नुपर्दैन नाङ्गै बस्नुपर्दैन । आफ्नो पढाइमा मात्र ध्यान दे ।’ बाबु टोल्हाउँछन् र आफूले पढ्न चाहँदा चाहँदै पढाइ छाड्नु परेको कुरा सम्झन्छन् ।
‘किन ढाँट्नुहुन्छ बुबा ?’ मनमनै नविन प्रश्न गर्छ ‘कति दिन दुःख लुकाउनुहुन्छ र कतिञ्जेल एक्लै बोक्नुहुन्छ परिवारको बोझ ?’
नविन निहुरिन्छ, आफ्नो टाउको दुई घुँडाको बीचमा च्याप्छ र बेस्सरी आँखा चिम्लन्छ ।
‘दाइ, हिजोअस्ति तपाईं काम खोज्न जानुभएको हो ?’ नविनको नजिक आएर भाइ सुवासले सोध्छ ।
टाउको उठाएर नविन भाइतिर हेर्छ र भाइको गाला मुसार्छ ।
‘भैगो खाना खाऊँ र सुतूँ’ आमा मुख खोल्छिन् । शोभा सबैलाई खाना पस्किन्छिन् । मन नलागी-नलागीकन नविन खाना खान बस्छ । एक-दुई गाँस टिप्छ र छोड्छ ।
सबै जना सुत्छन् । नविन पनि सुत्छ तर उसको मन एक तमासको हुन्छ । जेठो सन्तान भएर परिवारको लागि केही गर्न नसक्दा उसको मन भारी भएर आउँछ । ‘‘पत्रिका हेर्दै अन्तर्वार्ताको लागि धाएको सूचीमा आफ्नो नाम खोजेको र आफ्नो नाम नभेटेपछि निराश भएको’ तस्वीर उसको मनमा आइरहन्छ र ऊ फेरि बर्बराउन थाल्छ ‘सब वाहियात हुन्, सब झुट हुन् ।’ बर्बराउँदा बर्बराउँदै धेरै दिनदेखि ननिदाएका उसका आँखा लाग्छन् ।
‘दाइ’ एकाबिहानै भाइ सुवासको चर्को स्वर सुनेर नविन ब्युँझन्छ ।
‘इः हेर्नुस् त’ हातमा बोकेको पत्रिकामा आवश्यकताको विज्ञापन देखाउँदै सुवास बोल्छ ।
‘कहाँबाट ल्याइस् यो ?’ वितृष्णाको भावले मुन्टो अन्तै फर्काएर नविन बोल्छ ‘लैजा यहाँबाट सब झुट हुन् ।’
दाइ रिसाएको थाहा पाएर सुवास बोल्दैन । पत्रिका त्यहीँ छोडेर ऊ दौडेर जान्छ ।
मन नलाग्दा नलाग्दै नविनको टाउको पत्रिकातिर फर्किन्छ । ‘आवश्यकता’ लेखिएको विज्ञापनमा गएर उसका आँखा फेरि एकपटक ठोक्किन्छ ।
बिस्तारै पत्रिका हातमा उठाएर ऊ पढ्न थाल्छ । पढ्दापढ्दै फेरि एकपटक उसका आँखाका चमक आउँछ । निराश भएको उसको मनमा फेरि एकपटक खुशी छाउँछ । यतिबेला अन्तर्वार्ताको लागि धाउँदा धाउँदा आफू थाकेको कुरा उसले बिर्सिकेको हुन्छ । अघि भर्खर विज्ञापनलाई झुट भनेको कुरा पनि उसले भुलिसकेको हुन्छ ।
नविन हत्तपत्त खाटबाट ओर्लन्छ । तयार हुन्छ र आफ्ना कागजपत्रहरु फाइलमा राखी फाइल बोकेर कसैलाई केही नभनी ऊ बाहिर निस्कन्छ ।
विज्ञापन हेरेर अन्तर्वाताको लागि नविन धाउने क्रम फेरि एकपटक सुरु हुन्छ ।
२०६२ फागुन/चैत्र
