Pages

Saturday, December 20, 2008

लोकतन्त्र आ'छ



घरमा झगडा परे सडकमा जाऔँ
'जिन्दावाद' 'मुर्दावाद' नारा लाऔँ
सबले विरोध गर्न पा'छ
ऐले देशमा लोकतन्त्र आ'छ

ढुङ्गा हानौँ, टायर बालौँ
रेलिङ भत्काऔँ, सडकमा फालौँ
चित्त नबुझ्या पोख्न पा'छ
ऐले देशमा लोकतन्त्र आ'छ

बन्द गरौँ, चक्का जाम गरौँ
भत्काउने, बिगार्ने काम गरौँ
जीत हुनेछ हाम्रै था'छ
ऐले देशमा लोकतन्त्र आ'छ

Wednesday, December 3, 2008

बत्ती आउने रे





(लोडसेडिङमा लेखिएका अक्षर बत्ती बालेर पढ्नुहोला ।)


बहिनीले होमवर्क गर्न पाउने रे

सानो भाइले क्यासेट सुन्दै गीत गाउने रे

के अचम्म हाम्रो घरमा खुशी छाउने रे

धेरै पछि आज बल्ल बत्ती आउने रे ।

अपाङ्ग को हो ?


छैन हात, गोडा छैन
अपाङ्ग भन्छौ तर
गर्छु विरोध अन्यायको
जान्न संघर्ष पर
छैन त दृष्टि यी आँखामा के भो
बुझ्दछु म संसार
छैन जिब्रो तैपनि शोषणको
गर्छु म प्रतिकार

बलिया छन् पाखुरी ती तिम्रा
उठ्दैनन् जनपक्षमा
गोडा डराउँछन् अप्ठेरोमा
के पुग्ला त्यो लक्ष्यमा

देख्नै नसक्ने गरीबको दुःख पीडा
ती आँखा भएर के भो ?
बोल्नै सक्दैन यदि सत्य न्याय भने
त्यो जिब्रो भएर के भो ?

कमजोर शरीर छ मेरो तर
हृदय छ विश्वासको
बलियो शरीर तिम्रो कामै गर्दैंन
भन अपाङ्ग को हो ?

सन्दर्भः अपाङ्ग दिवस
२०५७/१०/८

Thursday, November 20, 2008

विद्यार्थी, शिक्षक र 'गुरुजीको लट्ठी'

त्यतिबेला म स्कूले विद्यार्थी थिएँ, जब 'गुरुजीको लट्ठी' को जन्म भयो।
पिरियडै पिच्छे फरक–फरक गुरुहरू पस्थे कक्षामा। सबैसँग होइन, तर केहीसँग लट्ठी हुन्थे, हातमा। जब कुनै विद्यार्थी बिना गृहकार्य उपस्थित हुन्थ्यो कक्षामा, उसले सहनुपर्थ्यो, त्यो लट्ठीको पिटाइ। गृहकार्य नगर्दा मात्र होइन, कक्षामा साथीसँग थोरै कुरा गर्दा पनि खानुपर्थ्यो कुटाइ, 'हल्ला' गरेको निहूँमा। हुन त गुरुहरूको पिटाइ खासै खानु परेन मैले। मैले पाएको कुनै सजायको याद पनि छैन। तैपनि सँगैका साथी जो उभिन्थे बेन्चमाथि गृहकार्य नबुझाएकै कारणले र पाउँथे नीलडाम हातमा, तिनको आँखामा टिल्पिलाएका आँसुले मेरो चित्त पनि दुखेकै हो। मेरो मन पनि रोएकै हो।



कक्षामा 'ज्ञानी' 'अनुशासित' 'आज्ञाकारी' कहलिएको म गल्ती नै गर्दा पनि सजायँ माफ पाउँथे, 'अर्कोपल्ट गल्ती नगर्नू' भन्ने निर्देशनका साथ। त्यही बेला लागेको हो मलाई, कसरी फरक भएँ म साथीहरूभन्दा? कसरी भिन्न भएँ म आफ्नै classmateहरूभन्दा? कसरी अलग्ग भएँ म? कसरी? अनि उठेँ जुरुक्क बेन्चमाथि र भनेँ 'सर, आज मेरा पनि कापी खाली छन्। आज मैले पनि होमवर्क गरेको छैन सर।'

त्यो हिजोको दिन थियो। म उभिएको थिएँ, हात थापेर बेन्चमाथि। गुरु उभिएका थिए हातमा लट्ठी बोकेर मेरा अघिल्तिर।

आज म शिक्षक (गुरु) भएको छु, बोर्डिङको। मेरा हातमा लट्ठी छन् र मेरा अघिल्तिर उभिएका छन् विद्यार्थीहरू हात थापेर, केबल गृहकार्य नगरेको अपराधमा र कक्षामा 'हल्ला' गरेर अनुशासनहीन काम गरेको आरोपमा।


इमान्दार त थिएँ नै। त्यसामाथि घोटिएर, जोतिएर काम गर्दागर्दै पनि एक दिन स्कूल प्रशासनबाट सुन्नुपर्‍यो 'तपाईँको क्लास कन्ट्रोल भएन।' एकछिन भाउन्न भयो। 'क्लास कन्ट्रोल गर्न के गर्नुपर्ला?' गम खाएँ, कुनै उपाय सुझेन। लगत्तै अर्को क्लास थियो, पसेँ। मेरा आँखा परिहाले, केही विद्यार्थी 'हल्ला' गर्नमै तल्लीन थिए। रिसको झोँकमा उठ्न लाएँ बेन्चमाथि, थाप्न लाएँ हात र पिटेँ लट्ठीले भटाभट। एकैछिन अघि होहल्लामय क्लासमा अचानक शान्ति छायो, मुर्दा शान्ति। एकछिन सन्तोष लाग्यो, क्लास कन्ट्रोल भएकोमा। तर एकैछिनमा खङ्ग्रङ्ग भएँ, जब मेरा आँखा मेरो सजाय पाएका विद्यार्थीका आँखामा परे। हात छाम्दै घोप्टो परेका उनीहरूका आँखामा आँसु सल्बलाइरहेको थियो। हात काँप्यो, लट्ठी खस्यो, अनि सेलायो जोश।



जब सामान्य (normal) भएँ, सोच्न थालेँ– 'किन बोक्छन् लट्ठी गुरुहरू? किन पाउँछन् सजाय विद्यार्थीहरू?'
मन नमान्दा नमान्दै मैले पनि विद्यार्थी कुटेकै हूँ। हात काँप्दा काँप्दै मैले पनि लट्ठी हानेकै हूँ।
तर अब म सक्दिनँ।
सक्दिनँ म विद्यार्थी कुट्न 'क्लास कन्ट्रोल' गर्नकै लागि।
सक्दिनँ म लट्ठी बोक्न 'जागिर' जोगाउनकै लागि।

२०६५/०७/२४

Tuesday, November 4, 2008

क्रम


घरि दायाँ कोल्टे फेर्छ घरि बायाँ कोल्टे फेर्छ । एकैछिनमा लामो सास फेर्छ । अनि नाडीको घडीमा यस्सो आँखा दगुराउँछ ।
‘उफ्, कति लामो रात पनि’ मनमनै सुस्केरा हाल्छ ।
फेरि स्मृतिमा उही कुरा दोहोरिन्छ ।
‘छैन मसँग पैसासैसा’ उसका बाबुको स्वर सधैंभन्दा ठूलो थियो ।
‘अर्को हप्तासम्म पैसा नतिरे जरिवाना लाग्छ रे । अझै पनि नतिरे जाँचै दिन पाइन्न रे बा’ दबेको रुन्चे स्वर बहिनी शोभाको थियो ।
‘पर्दैन जाँच दिन, पर्दैन पढ्न । डेरालाई पैसा, खान-लाउन पैसा, पढ्न पैसा । पैसा, पैसा । भन्नासाथ कहाँबाट आउँछ पैसा?’
क्याम्पसबाट फर्कंदा भ-याङमा आइपुग्दा सुनेका यी कुरा नविनका कानमा ठोक्किरहन्छ र उसलाई रातभर निद्रा पर्दैन ।

‘अब त उज्यालो भयो होला’ नविन जुरुक्क उठ्छ । सँगै सुतिरहेको भाइ सुवासको कपाल मुसार्छ । खाटबाट ओर्लन्छ । अर्को खाटमा सुतिरहेकी बहिनीतिर पुलुक्क हेर्छ र सरासर बार्दलितिर जान्छ । उसले आफ्ना आँखा बाहिर डुलाउँछ । मान्छे चिन्न सकिने उज्यालो अझै भएको हुँदैन । हातमा अलिकति पानी लिन्छ र आँखा भिजाउँछ । अनि पूर्वतिर हेरेर एकोहोरो टोल्हाउन थाल्छ ।
अल्छि मानेझैं गरी बिस्तारै सूर्य झुल्किन्छ । मन बहलाउन नविन बाहिर निस्कन्छ । नजिकैको पत्रिका पसलमा यस्सो मुन्टो घुमाउँछ । अकस्मात उसका आँखा एउटा पत्रिकामा गएर रोकिन्छ ।


‘आवश्यकता’ लेखिएको एउटा विज्ञापन देखेपछि हत्तपत्त पत्रिका थुत्छ र ध्यान दिएर हेर्न थाल्छ । हेर्दाहेर्दै उसका आँखामा चमक आउँछ । पसलमा एक टुक्रा कागज मागेर केही टिप्छ र पत्रिका त्यहीँ छोडेर फेरि घरभित्रै पस्छ । कोठामा जान्छ केही कागजपत्र बटुल्छ, फाइलमा बाँध्छ र फाइल बोकेर खानै नखाइ कसैलाई थाहा नदिइकन ऊ बाहिर निस्कन्छ ।
ठुलो जोशका साथ नविन एउटा अफिसमा पुग्छ । केहीबेर कुराकानी हुन्छ ।
‘ठीक छ, आफ्नो बायोडाटा र सर्टिफिकेटहरु छोडेर जानुस् । अन्तर्वार्ताको लागि भोलि आउनुस्’ यति सुनिसकेपछि आफ्ना कागजपत्रहरु छोडेर नविन फर्कन्छ ।
भोलिपल्ट पनि नविन सबेरै उठ्छ । फाइल बोक्छ र अन्तर्वार्ता दिन हिँड्छ । अन्तर्वार्ताको नतिजामा नाम निक्ले बोलाइने आश्वासन पाएर नविन फर्कन्छ । केही दिनपछि नविन आफैं अफिसमा पुग्छ तर आफ्नो नाम ननिस्केको थाहा पाएर ऊ दुःखी हुन्छ ।
फेरि ऊ पत्रिका पल्टाउँछ । अर्को कम्पनीमा जान्छ । अन्तर्वार्ता दिन्छ । नाम निस्कनेको सूचीमा आफ्नो नाम खोज्छ, पाउँदैन र निराश हुन्छ ।
यसरी पत्रिका हेर्दै निवेदन दिने र अन्तर्वार्ता दिने क्रम चलिरहन्छ । तर उसको नाम कतै ननिस्केपछि ऊ थकित हुन्छ ।
‘सब वाहियात हुन्’ नविन हातमा बोकेको पत्रिको टुक्रा च्यातचुत पारेर फाल्छ ‘सबका सब झुट् हुन् ।’

अहिले नविन आफ्नै क्याम्पसनेर पुगेको छ । बेलुकीको पढाइ सुरु हुने बेला भैसकेको छ । धेरै दिनपछि ऊ आज क्याम्पस पस्छ ।
‘क्या हो नविन, यतिका दिन कता गायब ?’ क्याम्पस पस्नेबित्तिकै केही साथी नविनलाई घेर्छन् र प्रश्न गर्छन् ।
‘त्यसै, आफ्नै काममा’ कुरा टाल्न खोज्दै नविन बोल्छ र सरासर कक्षाकोठामा पस्छ ।
कक्षामा पढाइ भइरहेको छ । नविनको मन भने कक्षामा हुँदैन । पढाइ हुँदाहुँदै ऊ उठेर हिँड्छ ।
नविन कोठामा फर्कन्छ । बाबु कामबाट अझै फर्केका हुन्नन् । आमा बाबुलाई नै पर्खेर
टोल्हाइरहेकी छिन् । भाइ र बहिनी पढ्नमा व्यस्त छन् । नविन एउटा कुनामा जान्छ र टुक्रुक्क परेर बस्छ ।
त्यत्तिकैमा कोठामा बाबुको प्रवेश हुन्छ । कामको बोझले होला, थकाइ र भोक एकसाथ देखिन्छन् उनको अनुहारमा । नविनले खल्लो महसुस गर्छ ।
आउनेबित्तिकै बाबुका आँखा नविनमा पर्छन् । ‘धेरै दिनदेखि नकाटेको दाह्रीजुंगा, जिङ्ग्रिङ परेका कपाल, भित्र गड्का आँखा’ नविन धेरै दिनपछि बिमारबाट उठेको बिरामीझैं देखिएको हुन्छ ।
‘नविन, के भयो तँलाई ?’ बाबु नविनतिर हेरेर सोध्छन् । नविन बोल्दैन ।
‘म सोध्दैछु, के भयो तँलाई ?’ बाबुको थकाइ एकाएक रिसमा फेरिन्छ ‘बिहान खानै नखाई निस्कन्छस् रे । दिनभर बाहिरै हुन्छस् रे । के हो तेरो चाला ?’
‘बुबा’ मसिनो तर धोद्रो स्वरमा नविन बोल्छ ‘एक न एक दिन त मैले पनि काम पाउँछु होला नि । त्यसपछि तपाईंले यस्तरी दुःख गर्नुपर्दैन ।’
परिवारमा एकछिन सन्नाटा छाउँछ । केहीबेर बाबु पनि चूप लाग्छन् । अनि नरम भएर बोल्छन् ‘किन यस्तो चिन्ता लिएको तैंले ? म ज्यूँदो छन्जेल तिमीहरुले भोकै सुत्नुपर्दैन नाङ्गै बस्नुपर्दैन । आफ्नो पढाइमा मात्र ध्यान दे ।’ बाबु टोल्हाउँछन् र आफूले पढ्न चाहँदा चाहँदै पढाइ छाड्नु परेको कुरा सम्झन्छन् ।
‘किन ढाँट्नुहुन्छ बुबा ?’ मनमनै नविन प्रश्न गर्छ ‘कति दिन दुःख लुकाउनुहुन्छ र कतिञ्जेल एक्लै बोक्नुहुन्छ परिवारको बोझ ?’
नविन निहुरिन्छ, आफ्नो टाउको दुई घुँडाको बीचमा च्याप्छ र बेस्सरी आँखा चिम्लन्छ ।
‘दाइ, हिजोअस्ति तपाईं काम खोज्न जानुभएको हो ?’ नविनको नजिक आएर भाइ सुवासले सोध्छ ।
टाउको उठाएर नविन भाइतिर हेर्छ र भाइको गाला मुसार्छ ।
‘भैगो खाना खाऊँ र सुतूँ’ आमा मुख खोल्छिन् । शोभा सबैलाई खाना पस्किन्छिन् । मन नलागी-नलागीकन नविन खाना खान बस्छ । एक-दुई गाँस टिप्छ र छोड्छ ।
सबै जना सुत्छन् । नविन पनि सुत्छ तर उसको मन एक तमासको हुन्छ । जेठो सन्तान भएर परिवारको लागि केही गर्न नसक्दा उसको मन भारी भएर आउँछ । ‘‘पत्रिका हेर्दै अन्तर्वार्ताको लागि धाएको सूचीमा आफ्नो नाम खोजेको र आफ्नो नाम नभेटेपछि निराश भएको’ तस्वीर उसको मनमा आइरहन्छ र ऊ फेरि बर्बराउन थाल्छ ‘सब वाहियात हुन्, सब झुट हुन् ।’ बर्बराउँदा बर्बराउँदै धेरै दिनदेखि ननिदाएका उसका आँखा लाग्छन् ।

‘दाइ’ एकाबिहानै भाइ सुवासको चर्को स्वर सुनेर नविन ब्युँझन्छ ।
‘इः हेर्नुस् त’ हातमा बोकेको पत्रिकामा आवश्यकताको विज्ञापन देखाउँदै सुवास बोल्छ ।
‘कहाँबाट ल्याइस् यो ?’ वितृष्णाको भावले मुन्टो अन्तै फर्काएर नविन बोल्छ ‘लैजा यहाँबाट सब झुट हुन् ।’
दाइ रिसाएको थाहा पाएर सुवास बोल्दैन । पत्रिका त्यहीँ छोडेर ऊ दौडेर जान्छ ।
मन नलाग्दा नलाग्दै नविनको टाउको पत्रिकातिर फर्किन्छ । ‘आवश्यकता’ लेखिएको विज्ञापनमा गएर उसका आँखा फेरि एकपटक ठोक्किन्छ ।

बिस्तारै पत्रिका हातमा उठाएर ऊ पढ्न थाल्छ । पढ्दापढ्दै फेरि एकपटक उसका आँखाका चमक आउँछ । निराश भएको उसको मनमा फेरि एकपटक खुशी छाउँछ । यतिबेला अन्तर्वार्ताको लागि धाउँदा धाउँदा आफू थाकेको कुरा उसले बिर्सिकेको हुन्छ । अघि भर्खर विज्ञापनलाई झुट भनेको कुरा पनि उसले भुलिसकेको हुन्छ ।
नविन हत्तपत्त खाटबाट ओर्लन्छ । तयार हुन्छ र आफ्ना कागजपत्रहरु फाइलमा राखी फाइल बोकेर कसैलाई केही नभनी ऊ बाहिर निस्कन्छ ।
विज्ञापन हेरेर अन्तर्वाताको लागि नविन धाउने क्रम फेरि एकपटक सुरु हुन्छ ।
२०६२ फागुन/चैत्र

Saturday, October 18, 2008

प्रजातन्त्रको बोट र सलहहरु

पोहोर पनि
बीउ छरेकै हो
बोट रोपेकै हो प्रजातन्त्रको
लहलहाउँदो भएको मात्र थियो बाली
एक हूल सलह आए, बाली खाए र
सखाप पारे प्रजातन्त्रका बोटहरु

बल्लतल्ल जोगाइयो
केही बीउ र बोटहरु ।

यसपालि पनि
छरियो बीउ
रोपियो बोट प्रजातन्त्रको
लहलहाउँदो हुन नपाउँदै बाली
आए सलह खाए बाली र
सखाप पारे प्रजातन्त्रका बोटहरु ।

त्यसैले,
छरेर मात्र हुँदो रहेनछ बीउ
रोपेर मात्र नहुँदो रहेछ बोट
प्रजातन्त्रको बाली जोगाउन
काँडेतार लगाउनै पर्दो रहेछ
बाली सखाप पार्ने सलहका
बथान भगाउनै पर्दो रहेछ ।
२०६१/१/३०

Saturday, October 11, 2008

गुरुजीको लट्ठी



अनिल पाँच कक्षामा पढ्थ्यो । कक्षामा ऊ मेहनती भएकोले सबै गुरु-गुरुआमा उसलाई माया गर्नुहुन्थ्यो । अनिललाई सबै गुरु-गुरुआमा राम्रै लाग्थे तर हिसाब पढाउने गुरुलाई चाहिँ ऊ त्यति मन पराउँदैनथ्यो । उहाँ पाठ नबुझाउने विद्यार्थीलाई सधैँ बेन्चमाथि उभ्याउनुहुन्थ्यो र पिट्नुहुन्थ्यो । हुन त अनिलले कहिल्यै गुरुको कुटाइ खानु परको थिएन तर आफ्नो साथीले कुटाइ खाएको हेर्नुपर्दा कसलाई पो राम्रो लाग्छ र ?
एक दिन अनिल विद्यालयबाट फर्केर हिसाबको पाठ गर्न बसेको मात्र थियो, बाहिर उसलाई बोलाउँदै गरको उसले सुन्यो । उसले झ्यालबाट हे-यो, आफ्नै साथी कमल रहेछ ।
‘ए अनिल पाँच बजिसक्यो । जाने होइन ?’ हातको भकुन्डो देखाउँदै उसले सोध्यो ।
‘आज नजाऊँ क्यारे, पाठ सिध्याउनु छ’ अनिलले हिसाबको पाठ सम्झिँदै भन्यो ।
‘एकैछिन त हो नि । सबै साथीहरु तिमीलाई नै पर्खिरा’छन् ।’
‘आः एकैछिन त हो । बरु चाँडै फर्किन्छु ।’ यति कुरा मनमा गुन्दै ऊ गयो । खेल खेलिरहँदा समय बितेको उसलाई पत्तै भएन । खेलिसकेपछि उसले फेरि पाठ सम्झ्यो र छिट्छिटो घर फर्क्यो ।
अनिल घर पुग्नेबित्तिकै बत्ती निभ्यो ।
‘ला, अब पाठ कसरी गर्ने ?’ अनिललाई आपत् प-यो । खेल्दाखेल्दा थकित भएको अनिल भोलि त बिहानै पाठ सिध्याउनु छ भन्ने सोचेर खाना खानासाथ सुत्यो ।
भोलिपल्ट बिहान अनिल ब्यूँझिँदा ढिलो भइसकेको थियो । हत्तपत्त हातमुख धोएर ऊ हिसाब गर्न बस्यो । समय धेरै बाँकी थिएन । ऊ हतारिएको थियो र हिसाब भने एउटै मिलिराखेको थिएन । हिसाब मिलाउन खोज्दाखोज्दै विद्यालय जाने समय पनि भइहाल्यो । खाना खाइसकेपछि बोझिलो मन लिएर ऊ विद्यालयतिर हिँड्यो । बाटोभरि उसले पाठ सम्झिरह्यो । अनि हिसाबको गुरुलाई सम्झ्यो । गुरुका लट्ठीले पिट्दा साथीहरुका सुन्निएका हातहरु पनि सम्झ्यो । उसका आँखा बिस्तारै रसाएर आए ।
विद्यालय के पुग्यो घन्टी लागिहाल्यो र लगत्तै गुरु पनि कक्षाभित्र पस्नुभयो ।
‘क-कसले पाठ गरेको छ ल कापी पल्टाऊ त’ हातमा लट्ठी खेलाउँदै गुरुले पहिलो बेन्चदेखि प्रत्येकको कापी हेर्न थाल्नुभयो र पाठ नगर्नेलाई सधैँझैँ बेन्चमाथि उभिन लगाउनुभयो ।
अनिल भित्रभित्रै आँत्तियो । ऊ आफ्नो खाली कापी बेन्चमा पल्टाएर निहुरिरह्यो । उसलाई लाग्यो गुरु उसको बेन्चतिर तुरुन्तै आइपुग्नु हुनेछ । अनि खाली कापी देखेर उसलाई बेन्चमाथि उभिन लगाउनुहुनेछ र ‘हात थाप्’ भन्दै लट्ठी उठाउनु हुनेछ । नभन्दै गुरु उसको बेन्चमा आइपुग्नुभयो । अनिलको मुटुको ढुक्ढुकी झन् बढ्न थाल्यो । उसले बेस्सरी आँखा चिम्ल्यो र आफ्नो मनलाई दरो बनायो । तर गुरुको आवाज सुनिएन । उसले बिस्तारै आँखा उघारेर हे-यो, गुरु त पछिल्लो बेन्चमा पुगिसक्नु भएछ । आफ्नै बेन्चको अर्को साथी भने बेन्चमाथि उभिरहेको थियो । सधैँ पाठ गर्ने भएकोले होला गुरुले उसको कापी नै हेर्नुभएनछ । जेहोस् उसलाई आफू जोगिएँ भन्ने लाग्यो । उसले यस्सो टाउको उठाएर हे-यो, रुन्चे अनुहार लाएर उसको साथी बेन्चमाथि उभिरहेको थियो । यो देख्दा अनिललाई साह्रै नरमाइलो लाग्यो । पाठ तयार गर्न नसकेका सबै साथीहरु बेन्चमाथि उभिरहेको बेला पाठ गर्न नसकेको ऊ आफू त्यसरी बेन्चमा बसिरहन उसलाई साह्रै अप्ठ्यारो लाग्यो । गुरुले उभिरहेका विद्यार्थीहरुलाई पिट्न भनी लट्ठी उठाउनुभएको मात्र थियो अनिल आफैँ जुरुक्क बेन्चमाथि उभियो र भन्यो ‘गुरुजी मैले पनि आज पाठ गरेको छैन ।’
त्यसपछि गुरुले अनिलको कापी हेर्नुभयो । नभन्दै कापी त साँच्चै खाली थियो तर गुरुले भन्नुभयो ‘भैगो, आजलाई माफ भयो । भोलिदेखि त्यसो नगर्नू बस ।’
अनिल भने बस्न सकेन । गुरुले दिएको माया उसलाई बोकी नसक्नु भारीजस्तो लाग्यो । ऊ कसरी आफ्ना साथीहरुभन्दा बेग्लै हुनसक्छ ? बस्नुको साटो आखिर उसले गुरुसँग भन्यो ‘गुरुजी नियम त सबैलाई एउटै हुनुपर्ने होइन र ? एउटै कक्षामा एकातिर मायाको नियम अर्कोतिर सजायको नियम यो कसरी हुन्छ र ? तर गुरुले सबैलाई मायाको नियम लागू गर्नुभए हामी कति खुसी हुने थियौँ’ भन्दाभन्दै अनिलका आँखा आँसुले भरिएर आए । उभिएका सबै साथी र अरु साथीहरुले अनिलतिर हेरे । गुरुले भने बोल्न सक्नुभएन । त्यहीबेला विद्यार्थीलाई पिट्न भनी गुरुले हातमा लिनुभएको लट्ठी खुत्रुक्क भूइँमा खस्यो ।
२०५९/५/१९

शुभकामना


शुभकामना
'सुस्वास्थ्य एवं दीर्घायुको शुभकामना'
शुभकामना
'उत्तरोतर प्रगतिको शुभकामना'

धेरै भयो शुभकामना पाउँदै आएको
शुभकामना,
‘दशैँको शुभकामना’
शुभकामना,
‘दीपावलीको शुभकामना’
शुभकामना,
‘नयाँ वर्षको शुभकामना’

दशैँको शुभकामनाले
दशा हटाउन सकेन
दीपावलीको शुभकामनाले
अन्धकारमय जीवनमा उजाल्यो ल्याएन
नयाँ वर्षको शुभकामनाले
नयाँ वहार ल्याउन सकेन

शुभकामनाले
मेरो भोको पेट भर्न सकेन
शुभकामनाले
मेरो नाङ्गो आङ ढाक्न सकेन
शुभकामनाले
मलाई कुनै ओत दिन सकेन

भैगो
खाँचो छैन अब कुनै शुभकामनाको मलाई
मलाई त पेट भर्ने खाना चाहिएको छ
आङ ढाक्ने नाना चाहिएको छ
मुखले दिने शुभकामना हैन
मलाई त ओत लाग्ने छाना चाहिएको
२०५७/७/५